امروز: پنجشنبه 9 فروردین 1403
دسته بندی محصولات

مقاله برآورد پتانسیل های صادراتی با استفاده از تقریب مدل

مقاله برآورد پتانسیل های صادراتی با استفاده از تقریب مدلدسته: اقتصاد
بازدید: 19 بار
فرمت فایل: doc
حجم فایل: 46 کیلوبایت
تعداد صفحات فایل: 26

مقاله براورد پتانسیل های صادراتی با استفاده از تقریب مدل

قیمت فایل فقط 9,100 تومان

خرید

*مقاله براورد پتانسیل های صادراتی با استفاده از تقریب مدل*


براورد پتانسیل‌های صادراتی با استفاده از تقریب مدل TradeSim

چكیده

یكی از روش‌های توسعه تجارت خارجی هر كشور شناخت دقیق پتانسیل‌های اقتصادی- تجاری شركای تجاری عمده و راه‌های رساندن حجم و تركیب تجارت خارجی اعم از صادرات و واردات به سطح مطلوب آن است. به گونه‌ای كه حداكثر پتانسیل‌های تجاری دو كشور مورد شناسایی قرار گرفته و در راستای انتفاع هر دو طرف از تجارت دو جانبه بخش‌ها و‌كالاهای تجاری اولویت‌دار تعیین گردد.

از آنجا كه كشور كره‌جنوبی یكی از طرف‌های تجاری عمده ایران بوده و باتوجه به رشد صنعتی و تجاری كره‌جنوبی پتانسیل‌های تجاری آن در حال رشد می‌باشد، شناخت پتانسیل‌های تجاری این كشور، مانند سایر شركای تجاری ایران حائز اهمیت می‌باشد. براین اساس در این مقاله سعی داریم تا با استفاده از مدل ” شبیه‌سازی پتانسیل‌های تجاری دوجانبه[1] (TradeSim) “ به براورد پتانسیل صادراتی ایران به كشور كره‌جنوبی بپردازیم.


مقدمه

كشور كره‌جنوبی(جمهوری كره) ازجمله طرف‌های تجاری عمده ایران می‌باشد كه, بویژه پس از رشد سریع اقتصادی این كشور و پیشرفت قابل ملاحظه صنایع آن، شاهد افزایش سهم این كشور از تجارت خارجی ایران در سالهای اخیر هستیم، بطوریكه سهم كره از كل صادرات غیرنفتی ‌ایران در سال 1379 معادل 95/1 درصد و از كل واردات كشور بالغ بر 14/5 درصد بوده است. بدین ترتیب رتبه این كشور در میان طرف‌های تجاری عمده ایران به سطح شانزدهم دربین مقاصد صادراتی، و رتبه پنجم بین مبادی وارداتی ارتقاء یافته است.

مطمئناً ارتباط تجاری گسترده بین دو كشور ایران و كره‌جنوبی منافع فراوانی برای دو طرف می‌تواند داشته باشد. كه از جمله می‌توان به موارد مهم زیر بطور اجمالی اشاره كرد:

1- كشور ایران باتوجه به برخورداری از منابع قابل ملاحظه انرژی می‌تواند در براورده كردن نیازهای وارداتی كره سهم به سزایی داشته باشد.

2- كشور ایران باتوجه به دسترسی گسترده به بازارهای منطقه، بدلیل موقعیت جغرافیایی ممتاز خود, امكان توسعه روابط تجاری كره‌جنوبی با كشورهای منطقه را بصورت چند جانبه دارا می‌باشد.

3- كشور ایران باتوجه به جمعیت 65 میلیونی خود بازار مناسبی برای تولیدات صنعتی نسبتاً ارزان قیمت كره‌جنوبی به حساب می‌آید.

4- باتوجه به جایگاه استراتژیك ایران در منطقه خاورمیانه، این كشور از اهمیت فوق‌العاده  برای شركت‌های كره‌ای برخوردار است. چرا كه امكان دسترسی این شركت‌ها به بازارهای منطقه(خاورمیانه, آسیای میانه، قفقاز و ... ) را آسان‌تر نموده و امكان بهره‌مندی از توسعه اقتصادی و پتانسیل‌های تجاری رو به رشد كشورهای منطقه را در آینده گسترش می‌بخشد.

5 - باتوجه به عضویت كره‌جنوبی در APEC, ASEAN+2  و  OECD، توسعه روابط اقتصادی ـ‌تجاری با كشور كره امكان توسعه روابط تجاری ایران با سایر اعضای این بلوك‌های تجاری- اقتصادی را نیز ممكن می‌سازد. این امر می‌تواند علاوه بر توسعه روابط دوجانبه، بعنوان كانالی برای توسعه روابط چند جانبه اقتصادی- تجاری مورد بهره‌برداری قرار گیرد.

6- مطمئناً دو كشور ایران و كره اهداف مشترك فراوانی در زمینه تجارت, سرمایه‌گذاری, همكاری‌های صنعتی و غیره دارند كه آگاهی از آنها نیاز به مطالعات گسترده‌ای دارد.

7- از منظر ایران، بازار كره, علیرغم كوچك بودن نسبی آن, نبایستی مورد بی‌توجهی قرار گیرد, چرا كه اولاً، این بازار بیش از 45 میلیون‌نفر مصرف‌كننده دارد, ثانیاً انباشت قابل ملاحظه فناوری و سرمایه این كشور، زمینه‌های فراوانی را برای توسعه صنایع كلیدی ایران نظیر حمل‌ونقل, ارتباطات, انرژی, ماشین‌آلات, استخراج منابع طبیعی و سایر صنایع كارخانه‌ای صادرات‌گرا مهیا ساخته و توسعه روابط دوجانبه صنعتی, تجاری و تكنولوژیك كمك گسترده‌ای به صنایع ایرانی خواهد كرد.

8- كشور كره باتوجه به روابط تجاری گسترده با سابقه و رو به توسعه آن با ایران, این امكان را دارد كه دسترسی صادركنندگان ایرانی به بازار آسیای شرقی و جنوبی را توسعه بخشیده و زمینه‌های تنوع بخشیدن به طرف‌های تجاری و كالاهای صادراتی ایران را فراهم سازد.

9- دو كشور ایران و كره‌جنوبی این امكان را دارند كه با توسعه همكاری‌های صنعتی- تجاری در زمینه صنایع آهن و فولاد, خودروسازی, ساختمان‌سازی، صنایع پتروشیمی, پوشاك و نساجی, توان رقابت‌پذیری مشترك خود را ارتقاء بخشیده و با توسعه سرمایه‌گذاری‌های مشترك در این زمینه‌ها، ‌سهم مشترك خود از تولید و صادرات جهانی را افزایش دهند.

براین اساس در این مقاله سعی كرده‌ایم, ‌با استفاده از یك روش جدید و نسبتاً مفید به براورد پتانسیل‌های صادراتی ایران به كره‌جنوبی در گروههای كالایی مختلف بپردازیم. لذا با توجه به ضرورتی كه برای مطالعه پتانسیل‌های تجاری ایران با طرف‌های تجاری عمده آن ذكر گردید، هدف از این تحقیق براورد پتانسیل‌های صادراتی ایران به كره براساس ساختار اقتصادی و نیازمندی‌های وارداتی آن می باشد.

 برای این منظور پس از معرفی متدولوژی تحقیق, ابتدا جایگاه كره‌جنوبی در بین شركای تجاری عمده ایران, در كل صادرات غیرنفتی و هر كدام از گروههای ده گانه كالایی را، براساس كدهای یك رقمی SITC، مورد بررسی قرار داده، و سپس ضمن براورد پتانسیل صادراتی ایران به كشور كره در هر گروه و مقایسه آن با وضعیت موجود صادرات ایران به كره, زمینه‌های ممكن برای توسعه روابط تجاری دوجانبه را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده‌ایم.


1.  مبانی نظری و متدولوژی تحقیق

تاكنون روشهای متعددی برای براورد پتانسیل تجاری، ‌بویژه درمواردی كه كشورهای مورد نظر در ابتدا هیچگونه روابط تجاری متناسبی با طرف‌های تجاری خود نداشته و یا سطح روابط تجاری آنها نازل بوده است، معرفی شده است. برخی از روش‌های مرسوم برای براورد پتانسیل تجاری دوجانبه عبارتند از[2] روش ساختار تجاری(بافت یا تركیب اقلام كالاهای وارداتی و صادراتی)،‌ روش براورد ساده پتانسیل تجاری، روش ویكس و سوباست[3], شاخص گروبل- ‌لوید[4]، معیار تشابه صادرات- واردات[5]، فرضیه لیندر[6]، معیار مزیت نسبی آشكار شده[7]، معیار كسینوس, ‌روش انتقال سهم[8]، معیار تشابه فینگر- كرینین[9]. روش دیگر در براورد پتانسیل تجاری, استفاده از مدل‌های جاذبه[10] می‌باشد، كه ساختار آنها به نحو مناسبی در مطالعات كلاسن[11](1972) و كلاسن و وان‌ویكرن[12](1969) ارائه شده است.

این مدل‌ها به‌عنوان یك ابزار مناسب بطور گسترده در تجارت ‌بین‌الملل برای توضیح جریان‌های تجاری دوجانبه بكار می‌روند. در اقتصاد ‌بین‌الملل، این مدل‌ها امكان براورد پتانسیل تجاری دوجانبه در یك مقطع زمانی خاص و به‌طور همزمان از دیدگاه كشور صادركننده و وارد‌كننده را فراهم می‌آورد. در واقع، براورد پتانسیل تجاری بین دو كشور در یك مدل خاص جاذبه با استفاده از عواملی كه می‌توانند تعیین‌كننده آن باشند, صورت می‌گیرد. این عوامل, ویژگی‌های اقتصادی دو كشور و موانع و مشوق‌هایی هستند كه برای تجارت بین دو كشور وجود دارند. در واقع, درچارچوب این مدل می‌توان موانع و تشویق‌های موجود را بصورت متغیر كمی و یا متغیر كیفی كه در بازارهای خاص و قابل قبول كمی شده‌اند, وارد مدل كرده و تاثیر آن را بر تجارت دو جانبه بررسی نمود[13] در مجموع می‌توان گفت كه مدل جاذبه یك ابزار سنتی است كه اخیراً با توجه به گستره اطلاعات قابل حصول، بسط یافته است.

به اعتقاد هوملز[14](1998)، عامل تعیین كننده اصلی در تجارت دو جانبه هزینه‌های تجارت می‌باشد كه ازطریق تركیب تعرفه‌ها و موانع غیرتعرفه‌ای و فاصله بین دو كشور(یا منطقه) قابل تعریف است. از آنجا كه موانع تعرفه‌ای قیمت‌ها‌ی بخشی و در نتیجه الگوی تولید و مصرف را تحت تاثیر قرار می‌دهند, لذا بكار بردن متغیرهای كلان وابسته به GDP در معادلات براورد واردات یك كشور موجب تورش در تخمین‌ها می‌گردد. لذا در مدل‌های جاذبه نیز در كنار متغیرهای كلان اقتصادی نظیر GDP - بیانگر اندازه اقتصادی دو كشور - و GDP سرانه - بیانگر درآمد یا توان خرید مصرف‌كنندگان آن كشور -  بایستی از متغیرهای مرتبط با هزینه‌های تجاری, نظیر تعرفه‌ها, فاصله بین دو كشور, ترتیبات تجاری دوجانبه و حتی عوامل اجتماعی نظیر زبان و مذهب مشترك بهره گرفت[15]. بطور كلی ویژگی‌های مدل‌های جاذبه را می‌توان در موارد عمده زیر خلاصه كرد(ITC,2000,1-6):

˜ اولاً, معادله جاذبه یك معادله دوجانبه[16](دو طرفه) است, به عبارت دیگر، یك مدل جاذبه یك متغیر مربوط به تجارت(معمولاً صادرات) ‌را بوسیله تركیبی از متغیرهای كلان اقتصادی دو كشور(نظیر اندازه، نرخ ارز, قیمت‌ها و .... ) توضیح می‌دهد.

˜ ثانیاً، یك مدل جاذبه می‌تواند برمبنای براورد مقدار یا براورد طبیعت و ماهیت جریان تجاری بین دو كشور بكار گرفته شود. منظور از حالت دوم، استفاده از یك شاخص تجارت درون صنعتی[17] بعنوان متغیر وابسته می‌باشد.

˜ ثالثاً، پشتوانه تئوریك قوی این مدل‌ها اجازه می‌دهد تا بتوان با استفاده از انعطاف‌پذیری ساختار مدل‌ها, در مواقع بروز مشكلات مربوط به محدودیت یا ضعف آماری بویژه در مورد كشورهای درحال توسعه، شكل ظاهری مدل‌ها را بصورت متناسبی تغییر داد.

˜ رابعاً، نبایستی فراموش كرد كه فرق زیادی بین یك مدل قابل تخمین، بوسیله اطلاعات و آمار موجود و یك مدل ایده‌آل، كه بتواند كاملاً بر داده‌ها برازش شود, وجود دارد. لذا در موارد زیادی ممكن است میزان تصریح مدل‌های براوردی درحد بالایی نباشد.

˜ و بالاخره اینكه، باتوجه به نوع متغیرهای مورد استفاده، مدل‌های اقتصاد سنجی از نوع مدل های جاذبه ترجیحاً برای براورد داده‌های كلان(كل صادرات و ...) مناسب‌تر میباشند.

اخیراً، مركز تجارت ‌بین‌الملل(ITC) در تكمیل مدل‌های جاذبه و انطباق آن با ماهیت جریان‌های تجاری به یك نوآوری در این مدل‌ها دست یافته


[1]. Simulation Model of Bilateral Trade Potentials

2. صباغ كرمانی و حسینی(1380)، 108-109

[3].  John Weeks, Subast Turan

[4]. Gruble -  Lloyde

[5].  Export & Import Similarity (EIS)

[6].  Linder Hypothesis

[7].  Revealed Comparative Advantage (RCA)

[8].  The Shift-Share Method

[9]. Finger and Kreinin

[10].  Gravity Model

[11].  Klassen

[12].  Klassen and Van Wickeren

13. طیبی و آذربایجانی(1380)، 71-72

[14].  Hummels (1998)

15. در طراحی ساختار مدل و چینش متغیرها، از متدلوژی ارائه شده توسط مركز تجارت بین‌الملل (ITC) و مدل‌های جاذبه استفاد شده است كه درآنها نیز ضمن اشاره به كل موانع تجاری (تعرفه‌ای و غیرتعرفه‌ای) از شاخص متوسط تعرفه‌های مورد عمل به عنوان یك متغیر جایگزین در مدل‌ها استفاده شده است. چرا كه هر چند در مورد تك تك كشورها بررسی موانع غیرتعرفه‌ای مقدور می‌باشد، ولی كمی كردن آن با معیاری یكسان برای تمام كشورها عملاً ناممكن است. از سوی دیگر سمت و سوی موانع تعرفه‌ای و غیرتعرفه‌ای در غالب موارد مثل هم است به طوری‌كه غالب كشورهائی كه از تجارت بسته‌تری برخوردار هستند عملاً موانع تعرفه‌ای و غیر تعرفه‌ای در آنها در سطح بالایی قرار دارد و در مورد اقتصادهای باز عكس این حالت صادق بوده و موانع تعرفه‌ای و غیرتعرفه‌ای در حداقل هستند.

[16].  Bilateral

[17]. Intra - Industry trade

قیمت فایل فقط 9,100 تومان

خرید

برچسب ها : براورد پتانسیل های صادراتی با استفاده از تقریب مدل , تجارت خارجی , شرکا , کره جنوبی , کالا , رشد صنعتی , انرژی , موقعیت جغرافیایی , ارزان , قیمت , روابط دو جانبه , صادرات , واردات , دانلود , دانلود مقاله , دانلود تحقیق , دانلود پایان نامه

نظرات کاربران در مورد این کالا
تا کنون هیچ نظری درباره این کالا ثبت نگردیده است.
ارسال نظر